Khám Phá Gốm Sứ Bát Tràng: Từ Di Sản Văn Hóa Đến Thương Hiệu Quốc Tế

Câu ca dao xưa "Ước gì anh lấy được nàng, để anh mua gạch Bát Tràng về xây" không chỉ phản ánh tình yêu mà còn gợi nhớ đến gốm sứ Bát Tràng, một di sản văn hóa quý giá của Việt Nam. Dù ngày nay người Bát Tràng không còn sản xuất gạch mà chuyển mình sang lĩnh vực gốm sứ, nhưng sự nổi tiếng và giá trị của gốm sứ Bát Tràng thì không ngừng gia tăng, thu hút không chỉ người dân trong nước mà còn bạn bè quốc tế.

Lịch Sử Hình Thành Gốm Bát Tràng

Theo tài liệu Đại Việt Sử ký Toàn thư, Bát Tràng xuất hiện vào thời nhà Lý (1010-1225) khi cư dân từ xã Bồ Bát (Ninh Bình) đến đây lập nghiệp do có địa hình và nguồn nguyên liệu phù hợp để sản xuất gốm. Truyền thuyết cũng kể rằng ba vị Thái học sinh đã mang các kỹ thuật gốm từ Trung Quốc về, mở đầu cho nghề gốm ở Bát Tràng.

Quy Trình Sản Xuất Gốm Bát Tràng

1. Xử Lý Đất Sét

Quá trình sản xuất gốm bắt đầu từ việc xử lý đất sét. Đất sét được thu hoạch và ngâm trong nước để loại bỏ tạp chất, trải qua nhiều giai đoạn như "bể đánh", "bể lắng", "bể phơi" và "bể ủ". Thời gian ủ càng lâu, chất lượng gốm càng tốt.

2. Nặn Sản Phẩm

Sau khi chuẩn bị đất, nghệ nhân sẽ nặn hình dáng sản phẩm bằng khuôn gỗ hoặc thạch cao. Các sản phẩm này sẽ được sửa chữa và phơi khô cẩn thận.

3. Quét Men và Vẽ Trang Trí

Người thợ sẽ quét men cho sản phẩm và vẽ hình ảnh sống động, tạo nên những sản phẩm gốm đẹp mắt. Ở Bát Tràng có năm loại men: men rạn, men thô, men chảy, men trơn và men lam.

4. Nung Gốm

Cuối cùng, gốm sẽ được cho vào lò để nung. Ngày nay, người dân sử dụng hai loại lò chủ yếu là lò hình hộp và lò ga. Thời gian nung thường kéo dài khoảng 3 ngày 3 đêm.

Hình Thành Thương Hiệu

Đến nay, gốm sứ Bát Tràng đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn ở thị trường quốc tế. Sản phẩm của làng gốm Bát Tràng được xuất khẩu sang nhiều nước như Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc với tổng kim ngạch lên đến hơn 40 triệu USD mỗi năm.

Gốm Bát Tràng giải quyết vấn đề việc làm cho hàng nghìn người dân địa phương, tạo thu nhập và củng cố nền kinh tế làng nghề. Hơn 80% người dân trong làng hiện sống nhờ vào nghề sản xuất gốm, chứng tỏ sức sống mạnh mẽ của nghề truyền thống này.

Thương hiệu “Bát Tràng – Việt Nam” đã được chính thức quảng bá từ tháng 11-2004, khẳng định được giá trị và tiềm năng của gốm Bát Tràng trong quá trình hội nhập và phát triển quốc tế.

Kết Luận

Gốm sứ Bát Tràng không chỉ là sản phẩm, mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa và lịch sử Việt Nam. Việc hiểu biết về quy trình sản xuất và giá trị văn hóa của nó không chỉ giúp bảo tồn di sản mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế cho cộng đồng địa phương. Hãy cùng khám phá và trải nghiệm những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng để góp phần vào việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa này.

Nguồn Bài Viết LÀNG GỐM BÁT TRÀNG – HÀ NỘI